H παιδεία από την Άλωση μέχρι τον 17ο αι.

Περίληψη

Η παρούσα μελέτη έχει σκοπό να παρουσιάσει την κατάσταση στον χώρο της Παι-δείας στην Ελλάδα από την Άλωση μέχρι τον 17ο αι.
Καταγράφουμε μέσα από βιβλιογραφικές αναφορές της εποχής ή και λίγο μεταγενέ-στερες την κατάσταση που επικράτησε με την Οθωμανική κυριαρχία.
Ο ρόλος της Εκκλησίας και τα προνόμια που δόθηκαν στον Πατριάρχη επέτρεπαν στην Εκκλησία να έχει τον σημαντικότερο ρόλο στην εκπαίδευση των υπόδουλων Ελλήνων.
Η ελευθερία που δόθηκε στους Έλληνες από τους Τούρκους για λειτουργία σχολείων και Σχολών και για ελεύθερη εκπαίδευση ήταν σχετική και περιορισμένη.
Όλα εξαρτιόνταν από τις μεταξύ τους σχέσεις και καταστάσεις και με τις διαθέσεις των Τούρκων τοπικών αρχόντων. Συνεχίστηκε επίσης η Βυζαντινή Παράδοση και τα Μοναστήρια ή οι Ναοί παρέμειναν ως τα εκπαιδευτικά κέντρα της εποχής. Άλλο ση-μαντικό πρόβλημα ήταν η έλλειψη διδασκόντων, αφού οι μορφωμένοι Έλληνες είχαν καταφύγει στο εξωτερικό.
Πρόβλημα επίσης παρουσιάστηκε από την έλλειψη βασικής υλικοτεχνικής υποδομής, όπως και στην αναγνώριση του Κρυφού Σχολειού ως ιστορικού δεδομένου. Η δημι-ουργία δυο ομάδων, των υποστηρικτών και των αρνητών της ύπαρξης του Κρυφού Σχολειού οφείλεται στο ότι δεν υπάρχουν άμεσες πηγές σε γραπτά κείμενα τα οποία να κατονομάζουν και να παρουσιάζουν την λειτουργία αυτού του Σχολείου. Ήταν όμως μια έκτακτη λειτουργία κάτω από δύσκολες καταστάσεις, η οποία δεν άφηνε περιθώρια καταγραφής της. Δεν θεωρήθηκε
σημαντικό κάτι τέτοιο γιατί εκείνη την εποχή η λειτουργία σχολείου σε μοναστήρι ήταν κάτι το φυσιολογικό, έστω και κάτω από τον τουρκικό κίνδυνο ή οποιαδήποτε απαγόρευση.