Από τις πηγές της Ρωσικής Ορθοδοξίας

Η "μετακένωσις" της Ορθοδόξου διδασκαλίας του μητροπολίτου Μόσχας Πλάτωνος από τον Αδαμάντιο Κοραή (1782)

Περίληψη

Ο Μητροπολίτης Μόσχας Πλάτων Λέβσιν γεννήθηκε το 1737 στο Σασνίκοβο της Μόσχας και σπούδασε στο Σεμινάριο και την Ακαδημία της πόλης. Το 1757 διορί-σθηκε καθηγητής ελληνικών και ρητορικής στην Ακαδημία, καθώς και στο Σεμινάριο της Λαύρας της Αγίας Τριάδος – Αγίου Σεργίου, όπου έγινε ιερομόναχος. Το 1762 η αυτοκράτειρα της Ρωσίας Αικατερίνη Β΄ η Μεγάλη τον προσκάλεσε στην Αυλή της για να αναλάβει την πνευματική διαπαιδαγώγηση του διαδόχου του ρωσικού θρόνου Μεγά-λου Δούκα Παύλου Πέτροβιτς (γενν. 1754), του κατοπινού Τσάρου Παύλου Α΄ (1796-1801). Τότε συνδέθηκε με τον Βολταίρο και τους Γάλλους Εγκυκλοπαιδιστές. Το 1775 ονομάσθηκε Αρχιεπίσκοπος Μόσχας και λίγο αργότερα Μητροπολίτης Μοσχοβίας και Κολομνίας (1775-1812).
Ο Μητροπολίτης Πλάτων υπήρξε από τους πιο παραγωγικούς εκκλησιαστικούς συγγραφείς, με ιδιαίτερα σημαντικό συγγραφικό έργο, στο οποίο ξεχωρίζει η Ιστορία της Ρωσικής Εκκλησίας (1777). Ήταν πολύ καλός γνώστης της ελληνικής γλώσσας και γι’ αυτό μελετούσε τα έργα των αγίων Πατέρων, τα γραμμένα στην ελληνική γλώσσα, και τα μετέφραζε στη ρωσική. Το γεγονός αυτό συνέβαλε στο να βρεθούν στα έργα του πρωτότυπες ορθόδοξες μελέτες, οι οποίες δεν απαντώνται στα έργα των προκατόχων του. Για να κατανοηθεί καλύτερα η θεολογική του σκέψη, πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι έζησε σε μία περίοδο στασιμότητας της ορθόδοξης θεολογικής επιστήμης στη Ρωσία και έτσι οι αντιλήψεις του διαμορφώθηκαν, κατά ένα μεγάλο μέρος, μέσω καθολικών και προτεσταντικών εγχειρίδιων. Το γεγονός αυτό έδωσε μάλιστα λαβή σε υπόνοιες ότι έτρεφε δυσανάλογη συμπάθεια προς τους διαμαρτυρομένους.
Ο Μητροπολίτης Μόσχας Πλάτων διακρίθηκε επίσης ως ένας σοφός διδάσκα-λος και παιδαγωγός, δραστήριος οικοδόμος εκκλησιαστικών κτιρίων και ικανός διαχει-ριστής των εκκλησιαστικών ζητημάτων. Απεβίωσε στη Μόσχα το 1812.