Η θρησκευτική κίνηση του Νηφωνισμού (1885-1906)

Περίληψη

Κατὰ τὶς δύο τελευταῖες δεκαετίες τοῦ 19ου αἰῶνος καὶ στὶς ἀρχές τοῦ 20οῦ, μία μικρὴ ὁμάδα μοναχῶν τῆς ἱερᾶς μονῆς Με-γάλου Σπηλαίου Καλαβρύτων, μὲ τὶς δραστηριότητές της, ἀναστάτωσε τὴν ἑλληνικὴ κοινωνία, ὅπως προκύπτει, ἄλλωστε, ἀπὸ δημοσιεύματα στὸν τύπο τῆς ἐποχῆς. Οἱ μοναχοὶ αὐτοὶ καὶ οἱ ὀπαδοί τους χαρακτηρίσθηκαν «Νηφωνισταὶ» καὶ ἡ κίνησή τους «Νηφωνισμός», ἐξ αἰτίας τοῦ ἀρχηγοῦ τους, ποὺ ὀνομαζό-ταν Νήφων Δημόπουλος. Περὶ Νηφωνισμοῦ καὶ νηφωνιστῶν ἐλάχιστα στοιχεῖα διαλαμβάνονται μόνον στὴ μελέτη τοῦ μα-καριστοῦ Βασιλείου Ἀτέση, μητροπολίτου πρώην Λήμνου, Ἐπίτομος Ἐπισκοπική Ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀπὸ τοῦ 1833 μέχρι σήμερον1, μὲ ἀφορμὴ τὴν βιογραφία τοῦ ἐπισκό-που Καλαβρύτων Φιλαρέτου Γιαννούλη (1901-1907)2. Τὸ παρὸν ἄρθρο βασισμένο σὲ πληροφορίες, ποὺ διασώζονται στὰ Πρακτικὰ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καὶ στὸν τύπο τῆς ἐποχῆς, ἐπιχει-ρεῖ τὴ συμπλήρωση αὐτοῦ τοῦ κενοῦ στὴ βιβλιογραφία.